Hərəkət axınına uyğun planlama – Məkanın içində rahat nəfəs almaq
Interyer dizaynında ən çox gözdən qaçan, amma məkanın ümumi hissini kökündən dəyişən amillərdən biri hərəkət axınıdır. Hərəkət axını – insanın məkan daxilində təbii və maneəsiz şəkildə hərəkət etməsi üçün yaradılan vizual və funksional yoldur. Əgər bir evdə və ya ofisdə rahat gəzə bilmiriksə, tez-tez nəyəsə ilişiriksə, hər dəfə bir şeyin yerinə çatmaq üçün əyləşənləri narahat edirikə, demək ki, məkan planlamasında axın düzgün qurulmayıb.
Bu yazıda hərəkət axınına uyğun planlamanın əsas prinsiplərini, səhvlərini və düzgün tətbiq üsullarını sadə və aydın şəkildə izah edəcəyik.
Hərəkət axını nədir və niyə vacibdir?
Hərəkət axını məkanın “nəfəs yolları” kimidir. Bu yollar insanların bir nöqtədən digərinə rahat keçid etməsinə imkan yaradır. Düzgün planlanmış axın:
-
Məkanı daha geniş və açıq göstərir,
-
Məişət rahatlığı yaradır,
-
Vizual səliqə hissi formalaşdırır,
-
Stressi azaldır və yaşayış keyfiyyətini yüksəldir.
Əksinə, axın pozulubsa:
-
Məkan qarışıq görünür,
-
Keçidlər daralır,
-
Daim nəyəsə toxunub əngəllənmə olur,
-
Ev sahibinin öz evi belə narahat hiss etdirir.
Hərəkət axınına uyğun planlamanın əsas qaydaları
1. Mərkəzi yol xətti yaradın
Məkan daxilində insanların ən çox gəzdiyi təbii yol xəttini müəyyənləşdirin. Məsələn, qonaq otağında girişdən pəncərəyə doğru olan xətt adətən mərkəzi hərəkət yoludur. Bu xəttin üstünü mebellə bağlamayın.
2. Mebellərin yerləşimini hərəkətə uyğun qurun
Əşyalar vizual olaraq qarşılayıcı, yoxsa maneə yaradan rol oynayır?
Səhv nümunə: Divan giriş qapısına arxası ilə və ya qapını daraldacaq şəkildə yerləşdirilib.
Doğru yanaşma: Mebel məkana sizi dəvət edən şəkildə düzülməlidir.
3. Keçid məsafələrini nəzərə alın
Keçidlər üçün standart olaraq 90–120 sm boşluq ideal hesab olunur. Əgər daha azdırsa, məkan sizi sıxacaq, daha çoxdursa, məkan soyuq və boş görünə bilər.
4. Zonaları aydın müəyyən edin
Məkanın funksional zonaları – oturma, yemək, iş sahəsi – bir-birinə qarışmamalıdır. Zonalar arasında təbii keçid olmalıdır.
5. İşıq yönünü axınla harmoniyada saxlayın
İşıqlandırma da axın hissinə təsir edir. Keçid yolları daha yüngül, aktiv istifadə olunan zonalar isə daha vurğulu işıq almalıdır.
Tez-tez edilən səhvlər
| Səhv | Nəticə |
|---|---|
| Mebeli divara çox sıxşdırmaq | Məkan nəfəs ala bilmir, vizual sıxlıq yaranır |
| Hərəkət yolunu bağlayan masa/divan yerləşimi | İnsanlar hərəkət edərkən narahat olur |
| Zonaların qarışdırılması | Məkan sanki məqsədsiz və baş-aldıcı görünür |
| Həddindən artıq dekor | Vizual axın pozulur, göz yorulur |
Düzgün tətbiq nümunəsi
Qonaq otağı
-
Divan pəncərəyə paralel və ya giriş yolunu kəsməyəcək şəkildə yerləşdirilir.
-
Masa və ya komod mərkəzi keçid xəttindən uzaqda saxlanılır.
-
Yan stollar əngəl yaratmayacaq ölçüdə seçilir.
-
Yol boyunca minimal dekor və açıq rəng tonları istifadəsi məkana yüngüllük verir.
Nəticə
Hərəkət axınına uyğun planlama həm vizual, həm də funksional komfort yaradaraq məkanı yalnız “gözəl” deyil, yaşayan edir. İnsanı yormayan, əksinə, onu dinləndirən, yönləndirən, məkanda rahat nəfəs almağa imkan verən bir interyer – hər vaxt ən müasir və ən dəbdə olan interyer deməkdir.