Layihənin məqsəd və hədəflərinin müəyyənləşdirilməsi.
Hər bir layihənin uğuru, onun məqsəd və hədəflərinin düzgün müəyyənləşdirilməsindən asılıdır. Bu, layihənin istiqamətini və nəticələrini aydınlaşdırır, resursların düzgün paylanmasına və risklərin minimallaşdırılmasına kömək edir. Layihənin məqsəd və hədəflərinin müəyyənləşdirilməsi prosesi aşağıdakı addımları əhatə edir:
1. Layihənin Məqsədinin Müəyyənləşdirilməsi
Məqsədin Aydınlığı: Layihənin əsas məqsədi, onun həyata keçirilməsindəki əsas səbəbdir. Bu məqsəd aydın, konkret və ölçülə bilən olmalıdır. Məsələn, "satışları artırmaq" məqsədindən daha spesifik bir hədəf olan "satışları 20% artırmaq" daha məqsədəuyğundur.
Strateji Uyğunluq: Layihənin məqsədi, təşkilatın ümumi strategiyası ilə uyğun olmalıdır. Bu, layihənin təşkilatın uzunmüddətli planlarına necə təsir edəcəyini anlamağa kömək edir.
2. Layihənin Hədəflərinin Müəyyənləşdirilməsi
SMART Kriteriyaları: Layihənin hədəfləri SMART prinsiplərinə (Specific - konkret, Measurable - ölçülə bilən, Achievable - əldə edilə bilən, Relevant - müvafiq, Time-bound - zamanla məhdud) uyğun olmalıdır. Bu yanaşma, hədəflərin daha aydın və yönümlü olmasını təmin edir.
- Konkret: Hədəf nədir?
- Ölçülə bilən: Hədəfə çatdığınızı necə ölçəcəksiniz?
- Əldə edilə bilən: Hədəf real və mümkün mü?
- Müvafiq: Hədəf, layihənin məqsədinə nə dərəcədə uyğundur?
- Zamanla məhdud: Hədəfə çatmaq üçün müəyyən bir zaman çərçivəsi varmı?
Hədəflərin Tipləri: Layihənin hədəfləri aşağıdakı tiplərə bölünə bilər:
- Qısa müddətli hədəflər: Layihənin ilk mərhələlərində həyata keçirilməsi planlanan hədəflər.
- Uzun müddətli hədəflər: Layihənin sonunda əldə olunması gözlənilən nəticələr.
3. Resursların Qiymətləndirilməsi
Maliyyə Resursları: Layihənin həyata keçirilməsi üçün lazım olan maliyyə resurslarının müəyyənləşdirilməsi. Bu, büdcənin planlaşdırılması və maliyyə tənzimləmələrini asanlaşdırır.
İnsan Resursları: Layihə üçün tələb olunan insan resurslarının (işçi heyəti, mütəxəssislər) müəyyənləşdirilməsi. Hər bir hədəf üçün uyğun insanların seçilməsi, layihənin uğuru üçün vacibdir.
Texniki Resurslar: Layihənin həyata keçirilməsi üçün lazım olan texnologiya və avadanlıqların müəyyənləşdirilməsi.
4. Risklərin Analizi
Risklərin Tanınması: Layihə ərzində qarşılaşa biləcək potensial risklərin müəyyənləşdirilməsi. Bu, layihənin məqsəd və hədəflərinə təsir göstərə biləcək çətinliklərin proqnozlaşdırılmasına kömək edir.
Risklərin İdarə Edilməsi: Hər bir risk üçün müvafiq strategiyaların hazırlanması. Risklərin azaldılması üçün tədbirlərin görülməsi, layihənin uğurlu icrası üçün əhəmiyyətlidir.
5. İzləmə və Qiymətləndirmə
Metriklərin Müəyyənləşdirilməsi: Layihənin məqsəd və hədəflərinə çatmağı ölçmək üçün göstəricilər (metriklər) müəyyənləşdirilməlidir. Bu, layihənin irəliləyişini izləməyə imkan tanıyır.
Davamlı Qiymətləndirmə: Layihə müddətində müntəzəm olaraq hədəflərin qiymətləndirilməsi. Bu, mümkün dəyişikliklərin vaxtında edilməsinə və layihənin doğru istiqamətdə irəliləməsinə kömək edir.
Nəticə
Layihənin məqsəd və hədəflərinin düzgün müəyyənləşdirilməsi, onun uğurla həyata keçirilməsi üçün vacibdir. Aydın, spesifik və ölçülə bilən hədəflər, resursların səmərəli istifadəsini təmin edir, riskləri azaldır və layihənin istiqamətini aydınlaşdırır. Bu proses, layihə idarəçiliyinin əsas elementlərindən biri kimi, uğurlu nəticələrin əldə olunmasında mühüm rol oynayır.