Sensor overload problemi olanlar üçün sadə dizayn prinsipləri

  • Ana səhifə
  • Sensor overload problemi olanlar üçün sadə dizayn prinsipləri
Image

Sensor overload problemi olanlar üçün sadə dizayn prinsipləri

08 October 2025

Sensor overload (hiss orqanlarının həddindən artıq stimullaşması) — işıq, səs, rəng, qoxu və toxunuş kimi xarici təsirlərin beyinə eyni anda çox sayda siqnal göndərməsi nəticəsində yaranan bir vəziyyətdir. Bu hal, xüsusilə autizm spektr pozuntusu, yüksək həssaslıq və ya nevroloji yorğunluq yaşayan insanlarda narahatlıq, gərginlik və diqqət dağınıqlığı yarada bilər. Ev və iş mühitində bu yüklənməni azaltmaq üçün dizayn çox mühüm rol oynayır.

Aşağıda sensor overload problemi olanlar üçün sadə, lakin təsirli dizayn prinsipləri yer alır:

🕯 1. Vizual sadəlik – minimalizmin gücü

Çoxlu vizual elementlər beynə eyni anda çox siqnal göndərir. Buna görə də:

  • Dekorasiyada minimal elementlər seçin.

  • Açıq, düz rəngli divarlar və sadə formalar üstünlük təşkil etsin.

  • Şəkil, naxış və yazıların sayını məhdudlaşdırın.

  • Əşyalar arasında boşluq (white space) buraxın – bu, beyinə “dincəlmək” imkanı yaradır.

💡 2. Yumşaq işıqlandırma

Kəskin, birbaşa və ya parlaq işıqlar sensor gərginliyi artırır.

  • Diffuz (yayılmış) işıqlandırmadan istifadə edin.

  • LED və ya isti tonlu ampüllər seçin.

  • Gecə və istirahət saatlarında aşağı parlaqlıq səviyyəsi olan lampalar istifadə edin.

  • İşıq mənbələrini pərdə, abaşur və ya mat səthlərlə yumşaldın.

🎨 3. Rəng balansı və harmoniya

Canlı və kontrastlı rənglər bəzən beyinə çoxlu siqnal göndərir.

  • Neytral və pastel tonlara üstünlük verin: beji, açıq boz, mavi, yaşıl.

  • Qırmızı, narıncı kimi stimullaşdırıcı rənglərdən az istifadə edin.

  • Bir otaqda maksimum 3 rəng tonundan artıq rəng istifadə etməyin.

🔇 4. Akustik balans

Hər səs beynə bir siqnal göndərir. Bu səbəbdən:

  • Akustik panellər və yumşaq teksturalar (xalça, pərdə, divan örtüsü) istifadə edin.

  • Mebelləri səs əks-səda yaradan sərt divarlardan bir qədər uzaqda yerləşdirin.

  • Elektron cihazları (ventilyator, soyuducu və s.) səs səviyyəsinə görə seçin.

🌿 5. Təbii elementlər və materiallar

Təbii materiallar beyni sakitləşdirir və hiss orqanlarını tarazlaşdırır.

  • Taxta, pambıq, kətan, daş kimi təbii səthlərdən istifadə edin.

  • Kiçik bitkilər və ya su elementləri (mini fontanlar) rahatlıq yaradır.

🪑 6. Məkan axıcılığı və sadə təşkil

  • Məkan daxilində hərəkət xəttini az maneəli edin.

  • Əşyaları funksional zonalar üzrə bölün (məsələn: istirahət, iş, yemək).

  • Göz səviyyəsindəki xaosu minimuma endirin.

🌬 7. Qoxu və hava keyfiyyəti

  • Güclü ətirlər və kimyəvi spreylərdən qaçın.

  • Təbii efir yağlarından az miqdarda istifadə edin (lavanda, nanə, limon balzamı).

  • Təmiz hava axını üçün pəncərələri açıq saxlayın və hava təmizləyiciləri tətbiq edin.

💭 Nəticə

Sensor overload problemi olan insanlar üçün interyer dizaynı sadəcə estetik deyil, həm də emosional rifah məsələsidir. Sadəlik, balans və təbii elementlər sayəsində beyin daha az yüklənir, nəticədə sakitlik, fokuslanma və rahatlıq yaranır.

Axtarış
Bölmə