Refleksiya və şəffaflıq oyunu
Daxili dünyanın dərinliyinə enmək çoxlarının düşündüyündən daha çətindir. İnsan bəzən öz düşüncələrinin içində elə dolaşır ki, hansı hissin ona aid olduğunu, hansı fikrin onun beyninə hansı an yerləşdiyini ayırd etməkdə çətinlik çəkir. Və burada refleksiya – yəni insanın özünü müşahidə etmə, öz davranış və duyğularını analiz etmə bacarığı – böyük rol oynayır.
Həyat sanki böyük bir oyun kimidir. Bu oyunda hər kəs öz obrazını seçir, öz maskasını taxır və səhnədən-səhnəyə keçir. Amma oyun yalnız zahirdə oynanırsa, daxildə bir xaos başlayır. İnsan nə qədər öz emosiyalarının üzərini örtərsə, bir o qədər özündən uzaqlaşır. Refleksiya isə oyunun ən sakit, amma ən kəskin anıdır: maskanı yavaşca çıxarıb, qarşısındakı aynaya diqqətlə baxmaq.
Şəffaflıq nədir və niyə çətindir?
Şəffaflıq yalnız başqalarına dürüst olmaq demək deyil. Əsl şəffaflıq insanın özünə qarşı dürüstlüyüdür. Bir hissi hiss etdiyini qəbul edə bilmək, öz zəifliklərini inkar etməmək, bir davranışda səhv etdiyini demək. Çoxları şəffaflığı başqalarına hər şeyi danışmaqla qarışdırır, amma şəffaflıq əslində iç sükutundakı həqiqəti görmək deməkdir.
Şəffaflıq çətindir, çünki o insanı öz qorxuları ilə üz-üzə qoyur:
-
Sevilməmək qorxusu
-
Qəbul edilməmək qorxusu
-
Həqiqətin yaratdığı narahatlıq
İnsan bəzən özünün belə eşitmək istəmədiyi şeylərə qulaq asmalı olur.
Refleksiya oyunun qaydaları
Refleksiya bir prosesdir. O ani baş vermir. Bunun üçün insan özünə zaman, səssizlik və dürüstlük verməlidir.
1. Duruşda dayanmaq
Gündəlik həyatın sürəti bizi özümüzdən uzaqlaşdırır. Bir neçə dəqiqə susmaq, nəfəsi izləmək, bədən hisslərini duymaq – bunlar başlanğıcdır.
2. Suallara yer açmaq
Özünə belə suallar ver:
-
Mən indi nə hiss edirəm?
-
Bu hiss haradan gəldi?
-
Mən nəyi qoruyuram və ya gizlədirəm?
-
Mən bu an hansı maskanı taxmışam?
Bu sualların cavabı bəzən dərhal gəlməz. Amma onları soruşmaq özü böyük addımdır.
3. Duyğunu adlandırmaq
Duyğunu adlandırmaq onun enerjisini yumşaldır: “Hə, mən inciyim”, “Hə, mən qısqanıram”, “Hə, mən qorxuram.” Duyğunu qəbul etmək özünə edilən ən böyük şəfqətdir.
Şəffaflıq özünü gücsüz etməz, əksinə gücləndirər
Cəmiyyət çox vaxt şəffaflığı zəiflik kimi təqdim edir. Lakin əslində özünü tanıyan insan daha möhkəmdir. Çünki o, hansı duyğunu niyə yaşadığını bilir və başqalarının təsirinə daha az düşür.
Daxili şəffaflıq:
-
insana sükunət verir,
-
qarar verməyi asanlaşdırır,
-
özünə hörmət hissini gücləndirir.
Çünki insan artıq özünə qarşı gizlədəcək heç nə qalmadığını hiss edir.
Nəticə
Refleksiya və şəffaflıq oyunu, insanın öz ruhuna açdığı pəncərədir. Bu pəncərədən baxdıqca, insan tədricən özünü daha aydın görməyə başlayır. Həyatın mürəkkəbliyində ən dərin rahatlıq insanın özü ilə barışdığı andır.
Hər birimizin içində sükutla fısıldayan bir səs var. O səs bizi öz həqiqətimizə çağırır. O səsi dinləmək bəlkə də bu oyunun ən gözəl qalibiyyəti olur.